Kodeks Pracy przewiduje 15 minut przerwy na min. 6 godzin pracy. Czy to wystarczająca ilość czasu? W jaki sposób przerwy wpływają na pracowników i ich efektywność oraz jaka powinna być idealna przerwa w pracy?
Skoro umawiamy się na 8 godzin pracy, to po co pracownikowi jakieś przerwy? Przecież odpocznie sobie w domu, po pracy. Tak, czy nie?
Choć jesteśmy przyzwyczajeni do 8-godzinnego dnia pracy, pracujemy tak w sumie od niedawna. W XIX wieku, a w niektórych krajach również w początkach XX w. pracowało się po 10-16 godzin dziennie i to przez 6 dni w tygodniu! Reformy zaczęły się od około 1810 roku, kiedy Robert Owen (nomen omen utopijny socjalista) wprowadził 10-godzinny dzień pracy w swojej fabryce. Krótszy dzień pracy okazał się sukcesem. Pracownicy byli zadowoleni , wypoczęci i bardziej efektywni.
Od tej pory rozpoczął się okres zmian sposobu pracy, który tak naprawdę trwa do dziś, bo choć obecnie pracujemy średnio 8 godzin dziennie, to wcale nie znaczy to, że ten system jest najbardziej wydajny i efektywny.
Plusy przerw na obiad - perspektywa pracownika, zespołu i szefa Z perspektywy szefa przerwa w pracy postrzegana jest jako strata. Pracownik w tym czasie nie pracuje, a pracodawca musi mu płacić za tzw. nic nierobienie . Czy tak jest w istocie? Czy i jakie są korzyści przerw w pracy?
Dlaczego postrzeganie przerwy jako straty czasu to mit? Poczucie tego, że pracownik będący na przerwie i niewykonujący w tym czasie pracy, marnuje pieniądze pracodawcy, mają swoje źródło w czasach sprzed oraz z początków rewolucji przemysłowej . Wyobraźmy sobie pracownika pracującego przy taśmie produkcyjnej czy rzemieślnika, który robi buty. Osoby te pracują poprzez wykonywanie określonych sekwencji ruchów - czynności manualnych, przy czym praca ta, na pewnym poziomie, nie wymaga intensywnego myślenia i nie jest też nadmiernie męcząca fizycznie. W efekcie, kiedy pracownik nie stoi przy taśmie, to nie przynosi firmie żadnych korzyści, a nawet generuje stratę, jeśli przerwa jest płatna.
W dzisiejszych czasach praca wygląda inaczej. Efektywność pracownika rzadko jest mierzona tym, ile założył nakrętek na słoiki czy ile zelówek wymienił. Efektywność zależy od takich zmiennych jak pomysłowość i kreatywność, zdolność komunikacji, logicznego myślenia, łączenia faktów, przetwarzania informacji. Nie wystarczy, że developer stuka w klawisze - on musi jeszcze wiedzieć i rozumieć co ma napisać.
W fabrykach, przy obsłudze skomplikowanych maszyn konieczne jest skupienie, dokładność, precyzja, przewidywanie, komunikacja. Chwila nieuwagi czy zmęczenie może owocować wypadkiem przy pracy lub zniszczeniem całej partii produkcji.
Co daje przerwa w pracy? Przegląd badań W czasie ostatnich 30 lat przeprowadzono prawie 100 różnych badań1 dotyczących wpływu przerwy w pracy na samopoczucie pracowników, efektywność pracy oraz jej bezpieczeństwo . I choć nie jest to temat łatwy do badań, udało się ustalić kilka wniosków:
Mała ilość przerw w pracy może mieć wpływ na wypalenie zawodowe. Pracownik, który nie ma przerw, jest zmęczony. To powoduje spadek jego produktywności, który pracownik chce skompensować, pracując dłużej. W efekcie pojawia się tu zamknięte koło zmęczenie - dłuższa praca - większe zmęczenie i w końcu dochodzi do szybszego wypalenia zawodowego2. Przerwy , zwłaszcza kiedy są spędzane w sposób angażujący i przyjemny np. na kontakcie z kolegami z pracy, wpływają pozytywnie na samopoczucie pracowników oraz ich zadowolenie z pracy 3. Są to pośrednie korzyści z przerw, które mają wpływ na motywację pracowników i ich zaangażowanie w pracę. W pracach wymagających kreatywności przerwy są kluczowe. Pozwalają na inkubację pomysłów - dzięki przerwie możliwe jest znalezienie rozwiązania skomplikowanego problemu4. Przerwy są niezbędne w pracach wymagających utrzymania uwagi (np. obsługa maszyn czy pojazdów). W badaniu przeprowadzonym na uniwersytecie w Fairfax wykazano, że zbyt długa koncentracja uwagi na jednej czynności powoduje spadek funkcji poznawczych organizmu. Robienie przerw pomaga utrzymać uwagę. Nie każda przerwa jest jednak korzystna. Badacze z Uniwersytetu w Północnej Karolinie6 sprawdzili wpływ zaplanowanej przerwy w pracy oraz przerwy niespodziewanej (wynikającej np. z awarii sprzętu). Okazało się, że choć oba typu przerw są korzystne dla redukcji zmęczenia, to tylko przerwy planowane mają potencjał na to, by poprawiać produktywność. Przerwy niespodziewane są traktowane przez pracowników jako zakłócenie w pracy.
Idealna przerwa w pracy powinna trwać 17 minut Dr Travis Bradberry, autor książki “Inteligencja Emocjonalna 2.0” pisze (na bazie badań w firmie Draugiem Group), że idealne proporcje cyklu pracy to 52 minuty ciągłej pracy oraz 17 minut odpoczynku.
Według eksperta, przerwy w pracy są kluczowe, by zachować produktywność, a najgorsze co możemy zrobić, to pracowanie bez przerw tak długo, aż będziemy wykończeni. Wtedy czas powrotu do optymalnego stanu energii i świeżości umysłu jest dłuższy.
Nie mówimy tu oczywiście o przerwie na obiad - ta powinna być wystarczająca, by spokojnie zjeść posiłek. Potrzebne jest na to około 45 minut przy założeniu, że nie stoimy w kolejkach w sklepie czy do vendingu. My oczywiście polecamy zamówienie obiadu do firmy na tę samą godzinę dla wszystkich pracowników (możesz to zrobić korzystając z naszej aplikacji ;)
Przerwa na lunch to królowa wszystkich przerw! Warto dodać, że poza wszystkimi wymienionymi już wcześniej korzyściami z przerw, przerwa na lunch ma jeszcze jedną przewagę nad innymi typami przerw - pozwala uzupełnić energię. Jak pisaliśmy już kilkakrotnie na naszym blogu, wg. badań WHO z 2003 roku, regularne posiłki podnoszą wydajność pracowników aż o 20%.
Ciekawe też są wyniki badania przeprowadzonego przez Tork7 (w USA), z którego wynika, że pracownicy regularnie jedzący lunch w pracy mają poczucie bycia docenianymi przez swoich pracodawców. 81% z nich ma również silną potrzebę czynnego angażowania się w życie firmy.
Posiłki nie tylko zatem poprawiają produktywność, ale również sam fakt tego, że pracodawcy zachęcają pracowników do skorzystania z przerwy obiadowej, wpływa pozytywnie na ich motywację do pracy i związek z firmą.
1Sholz,Wendsche, Ghadiri, Methods in Experimental Work Break Research: A Scoping Review, Int J Environ Res Public Health. 2019 Oct; 16(20): 3844.
