Nadchodzi kolejna fala upałów. Szczególnie osoby pracujące powinny chronić się przed przegrzaniem i udarem słonecznym oraz pamiętać, że pracodawca ma obowiązek zapewnić im wodę zdatną do picia lub inne napoje.
Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków pracy i potrzeb pracowników.
Ponad 30 stopni Celsjusza jest niebezpieczną sytuacją - gdy promienie słońca przegrzeją głowę i kark, dochodzi do przekrwienia opon mózgowych i samego mózgu. Gdy zbyt długo narażeni jesteśmy na wysokie temperatury, to ciało doznaje udaru cieplnego. Możemy w jego wyniku stać się niespokojni, dostać bólu i zawrotu głowy, stracić siły, mieć nudności, zasłabnąć, a nawet zemdleć. Jako pracownicy stajemy się mniej skoncentrowani, spada nasza wydajność.
Gdy temperatura powietrza jest wysoka, dbajmy o nawodnienie W miejscu pracy, w jakichkolwiek jesteśmy pomieszczeniach miejmy pod ręką butelkę z wodą. Pijmy w krótszych odstępach czasu, a mniejszymi porcjami – to jest bardziej efektywne niż sporadyczne, jednorazowe picie dużych ilości. Pamiętajmy, że uczucie pragnienia nie oznacza, że zbliża się odwodnienie. Gdy czujemy, że chce nam się pić, to jesteśmy już odwodnieni. Dlatego nie czekajmy, aż zaschnie nam w gardle.
Jeśli warunki pracy pozwalają, zakładajmy przewiewne, jasne ubrania
Ubranie często zależy od rodzaju wykonywanej pracy. Jeśli tylko pozwala ona na założenie czegoś przewiewnego, pamiętajmy, że największy chłód zapewnią ubrania z oddychających materiałów - głównie bawełna i len, ewentualnie też specjalne, sztuczne tkaniny, które odprowadzają pot ze skóry. Ciemne ubrania pochłaniają dużo ciepła, które przenosi się na ciało. Zakładajmy kolory jasne. Odzież zanadto obcisła też uniemożliwi skuteczne schłodzenie i odprowadzanie ciepła.
W miejscu pracy używajmy ochrony przeciwsłonecznej
W pomieszczeniach biurowych kremy z filtrem nie będą potrzebne. Używajmy ochrony przeciwsłonecznej, zwłaszcza jeśli pracujemy na zewnątrz, np. podczas pracy fizycznej. Oparzenia słoneczne upośledzają zdolność organizmu do chłodzenia się. Kremy z filtrami ochronnymi zmniejszają ryzyko poparzeń.
Praca w upały, a obowiązki pracodawcy Na każdym pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia napojów dla pracowników, jeśli pracują w warunkach szczególnie uciążliwych - określają to przepisy bhp.
Napoje w postaci wody zdatnej do picia lub innych napojów odpowiednio zimne lub gorące w zależności od warunków wykonywania pracy (np. soki owocowe, woda mineralna, kawa naturalna lub zbożowa, herbata) powinny być nieodpłatne w ilości zaspakajającej potrzeby pracownika. Napoje muszą być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.
Przepisy bhp – tam szukajmy wskazówek
Kwestie te rozstrzygają przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy zawarte w kodeksie pracy oraz szczegółowo w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów określających rodzaje tych napojów oraz warunków, jakie powinny spełniać, jak również przypadki i warunki ich wydawania.
Przepisy nie precyzują jakiego rodzaju napoje powinien dostarczyć pracodawca, poza pracą w warunkach gorącego klimatu. Jest wtedy mowa o napojach wzbogaconych w sole mineralne i witaminy.
Przepisy prawa nie określają jednoznacznie, ile wody przysługuje na jednego pracownika w trakcie upałów: powinny to być takie ilości, które zaspokoją potrzeby pracownika podczas całego dnia pracy i woda ta musi być ogólnie dostępna. Zasady zdrowego i racjonalnego żywienia opracowane przez lekarzy i dietetyków mówią, że potrzebujemy minimum około 2,5 litra wody na dobę do prawidłowego działania organizmu. Taka ilość jest sumą pochodzącą z tego co jemy i pijemy.
Z pokarmów stałych, do których wlicza się również napoje pozyskujemy około 1 litra wody (jest ona nawet w chlebie) więc dodatkowo musimy dopić 1,5 litra samej wody.
Dokładne zapotrzebowanie na wodę jest różne: dla dzieci wynosi 10-15 proc. masy ciała, dla dorosłych 2-4 proc. Przykładowo - osoba ważąca 50 kg powinna wypijać około 1,5-2 litry na dobę oprócz tego co dostarcza w pokarmach stałych i napojach.
Intensywny wysiłek fizyczny, np. ciężka praca, sport wiąże się z większymi stratami wody wskutek pocenia się. Wówczas potrzebujemy wody jeszcze więcej, do 4-5 litrów na dobę. Podobnie jest podczas choroby, przy gorączce, biegunce, wymiotach, przy wysokiej temperaturze otoczenia na zewnątrz lub w pomieszczeniach. Spośród wód mineralnych najlepsza będzie średniozmineralizowana, nie narusza bowiem równowagi elektrolitycznej w organizmie (zawiera od 500 do 1500 mg składników mineralnych w litrze). Nie ma znaczenia czy niegazowana czy gazowana. Jeśli nie mamy dyskomfortu po wodzie gazowanej, nie miejmy obaw przed negatywnymi konsekwencjami jej picia - jest tak samo zdrowa jak woda niegazowana. Jedyną różnicą pomiędzy nimi jest zawartość dwutlenku węgla.
Gdy temperatura w pracy jest wysoka, spada wydajność pracowników Nawodnieni pracownicy są wydajniejszymi pracownikami. Istnieje ryzyko - jeśli pracownicy piją zbyt mało wody, zwłaszcza w warunkach szczególnie uciążliwych, np. w przypadku ciężkiej pracy fizycznej, mogą ulec dekoncentracji i odwodnieniu. Woda jest głównym składnikiem naszego ciała. Jej ilość w organizmie waha się w granicach 45–75 proc. jego masy i zależy od płci, budowy ciała, ale przede wszystkim od wieku.
Z upływem lat nie tylko zmniejsza się poziom wody w naszym organizmie, lecz także zmieniają się jej proporcje w niektórych tkankach, np. spada jej poziom w skórze, która staje się mało elastyczna i pozbawiona sprężystości. Choćby tylko z tego powodu dbajmy o picie dużych ilości wody, w miarę jak przybywa nam lat.
Ale przecież woda ma o wiele szerszą i poważniejszą rolę. Potrzebujemy jej do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Dzięki wodzie krąży prawidłowo krew, tlen, składniki odżywcze trafiają do wszystkich komórek, działa przemiana materii, trawienie. Woda reguluje temperaturę ciała, hamuje procesy gnilne w jelicie, dostarcza składników mineralnych, wydala produkty przemiany materii takie jak mocznik przez nerki, dwutlenek węgla przez płuca i pot przez skórę. Woda chroni nasze narządy wewnętrzne przed uszkodzeniami - zwilża błonę śluzową, stawy i gałki oczne. Pobudza perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom. Ułatwia zwalczanie infekcji, nawodniony organizm skuteczniej pokonuje bakterie i wirusy, ponieważ rozrzedza gromadzące się wydzieliny.
Gdy pijemy odpowiednią ilość wody przeciwdziałamy rozwojowi wielu chorób w tym: nadciśnienia tętniczego, infekcji dróg moczowych, a także kamicy nerkowej.
Dzięki wodzie sprawnie działa mózg, który w ponad 80 proc. składa się z wody. Odwodnienie bardzo ogranicza jego sprawność. Pojawiają się zmęczenie, zły nastrój, zaburzenia pamięci, problem ze skupieniem uwagi już przy 2-procentowym odwodnieniu organizmu. Podsumowując tę długą listę dobrodziejstw jakie niesie woda – krótko mówiąc, woda tworzy środowisko do zachodzenia tysięcy reakcji chemicznych niezbędnych do utrzymania nas przy życiu.
