Zapewnienie właściwej temperatury w miejscu pracy to jedna z podstawowych kwestii BHP. Przepisy jasno określają minimalną temperaturę, przy jakiej powinno się pracować oraz nakładają obowiązek jej utrzymania na pracodawcę.
Nieprzestrzeganie tych warunków nie tylko uprawnia pracownika do zaprzestania pracy, ale również wiąże się z karami pieniężnymi. Zgodnie z zapisem § 30 Rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r.) każde pomieszczenie pracy powinno mieć temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy, tj. metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonywania.
Zatem jeśli nie jest to niemożliwe ze względu na problemy technologiczne, minimalna temperatura w miejscu pracy powinna wynosić 14°C (czyli 287 K). Natomiast w pomieszczeniach biurowych i miejscach wykonywania lekkich prac fizycznych, temperatura powinna wynosić przynajmniej 18°C (czyli 291 K). Ponadto wszystkie pomieszczenia i stanowiska pracy powinny być zabezpieczone przed niekontrolowaną emisją ciepła (przez promieniowanie, przewodzenie i konwekcję) oraz napływem chłodnego powietrza z zewnątrz.
Posiłki regeneracyjne Ebook - pobierz Klimatyzacja a utrzymanie odpowiedniej temperatury Tak klimatyzacja, jak i mechaniczna wentylacja nie mogą wywoływać przeciągów, przegrzewania ani wyziębienia pomieszczeń pracy (z wyjątkiem wentylacji awaryjnej), a napływające przez nie powietrze musi być oczyszczone z pyłów i szkodliwych dla zdrowia substancji. Nawiewane strumienie powietrza nie mogą również być kierowane bezpośrednio na stanowiska pracy.
Co robić w wypadku awarii ogrzewania zimą? Bez uruchomienia ogrzewania lub w razie jego awarii w okresie zimowym minimalna temperatura w pomieszczeniach służbowych niemal na pewno spadnie poniżej przewidzianej przepisami normy. Co zatem powinien zrobić pracodawca w takiej sytuacji? Musi zapewnić odpowiednią temperaturę w inny sposób, np. wykorzystując grzejniki elektryczne lub dmuchawy ciepła. Należy przy tym pamiętać, że względy ekonomiczne w żaden sposób nie usprawiedliwiają uchybień w przestrzeganiu przepisów BHP dotyczących temperatury.
Jedynym rzeczywiście zwalniającym z obowiązku utrzymania wskazanej temperatury przypadkiem są względy technologiczne, które uniemożliwiają podniesienie temperatury, np. w pomieszczeniach zajętych przez produkcję mrożonek. Pracodawca musi jednak pamiętać, że w takim przypadku jest zobowiązany do zapewnienia pracownikom odpowiedniej odzieży, posiłków regeneracyjnych i przerw od pracy.
Kiedy można odmówić wykonywania pracy ze względu na niską temperaturę? Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy (Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.) pracownik może zaprzestać wykonywania pracy i opuścić miejsce pracy, jeśli temperatura w miejscu pracy jest bardzo niska - art. 210 § 1 mówi, że w przypadku, gdy warunki pracy nie są zgodne z przepisami BHP i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy. Zaistnienie takiej sytuacji należy niezwłocznie zgłosić przełożonemu. W scenariusz ten wpisuje się w pełni bardzo niska temperatura w pomieszczeniach pracy. Tyczy się to zwłaszcza obsługi maszyn i innych prac wymagających ostrożności, skupienia i precyzji manualnej. Według art. 210 § 3 Kodeksu Pracy zachowuje w prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy z powodu zbyt niskiej temperatury w miejscu pracy.
Nie znaczy to jednak, że każda niższa od minimalnej temperatura jest postrzegana jako zagrażająca zdrowiu. Przykładowo niższa o 2-3 stopnie Celsjusza w biurze raczej nie będzie potraktowana jako przekonujący powód zaprzestania pracy.
Jakie kary grożą za nieutrzymywanie właściwej temperatury? W sytuacjach, gdy względy technologiczne pozwalają utrzymanie właściwej temperatury, a mimo to pracodawca zaniedbuje ten obowiązek, grozi mu mandat w wysokości do 2000 zł od Państwowej Inspekcji Pracy. Na tym jednak potencjalne kary się nie kończą - art. 282 § 1 Kodeksu Pracy przewiduje również możliwość nałożenia kary grzywny w wysokości od 1000 do 30 000 zł.
Konieczność przestrzegania przepisów BHP Zgodnie z przepisami BHP, w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do charakteru wykonywanej w nich pracy. Pracodawca ma obowiązek zapewnienia i utrzymania minimalnej dopuszczalnej temperatury, a w razie, gdy uniemożliwiają to warunki technologiczne, powinien zadbać o odpowiednią odzież, posiłki regeneracyjne i przerwy dla pracowników. Pracownicy mogą odmówić kontynuowania pracy w miejscach o bardzo niskiej temperaturze, a pracodawcom nieprzestrzegającym przepisów temperaturowych grożą kary pieniężne.
